Kendi Dinamiklerini Yutan Ekonomi: İşsizliğin Türkiye’deki Gerçek Yüzü

Türkiye’nin ekonomik çarkları dönüyor, ancak bu çarklar altında ezilenlerin sayısı her geçen gün artıyor. İşsizlik, istatistiklerde bir rakamdan ibaret gibi görünse de gerçekte bir insanlık krizi olarak karşımızda duruyor. TÜİK verilerine göre işsizlik oranı %9,6, gençlerde ise bu oran %20’ye dayandı. Ancak, bu rakamlar buzdağının yalnızca görünen yüzü...

Yapısal mı, Yoksa Yaratılan Bir Sorun mu?
İşsizlik, birçok farklı türüyle ele alınsa da Türkiye’deki tabloyu sadece yapısal ya da konjonktürel işsizlikle açıklamak yetersiz. Sorunun derinlerinde, ülkenin üretimden uzaklaşarak tüketim odaklı bir ekonomik modele sıkışması yatıyor. Tarımda küçülme, sanayide otomasyona geçiş ve hizmet sektörünün istikrarsız yapısı milyonlarca insanı "boşta kalmaya" mahkûm ediyor.

Genç işsizlik ise başlı başına bir ironi: Eğitim hayatını tamamlamış, yetenekli gençlerin sistemde kendine yer bulamaması, potansiyelin harcandığını gözler önüne seriyor. Bugün, bir üniversite diploması, iş güvencesi değil, işsizlik sürecinin bir başlangıcı hâline gelmiş durumda.

Bireyden Topluma: Derin Yaralar Açan Bir Kriz
İşsizlik yalnızca ekonomik bir kayıp değil. Bireyler üzerinde yarattığı etkiler:

Maddi yetersizlik, psikolojik çöküntüye dönüşüyor.

Aileler, tek bir gelir kaynağına bağımlı hâle geliyor ve sosyal gerilim artıyor.

Toplumsal etkiler ise daha geniş çaplı:

Yoksulluk ve gelir eşitsizliği büyürken, suç oranlarında artış gözleniyor.

Gençlerin umutsuzluğu, göç ve beyin göçünü tetikliyor.

Nasıl Bir Çıkış Yolu?
Bu durum sürdürülebilir değil. Ancak çözüm, yalnızca kısa vadeli istihdam paketlerinden geçmiyor. Kalıcı çözümler için şu adımlar atılmalı:

1. Üretime Dayalı Bir Ekonomik Model:
Tarım ve sanayide teknoloji kullanımını artırarak üretimi teşvik etmek, iş alanlarını çeşitlendirmek gerekiyor.

2. Gençlere Gerçekçi Fırsatlar:
Mesleki eğitim programları, yeni nesil teknolojilere uygun beceriler kazandırmalı. Eğitim ve iş dünyası arasındaki kopukluk giderilmeli.

3. Yerel Kalkınma Hamleleri:
İşsizliğin en yoğun olduğu bölgelerde, özel sektör yatırımları ve kamu projeleriyle yerel istihdam desteklenmeli.

4. Girişimciliği Özendirmek:
Gençlerin kendi işlerini kurmalarını kolaylaştıracak finansal destekler ve ekosistemler oluşturulmalı.

Bu konu sadece rakamlar veya politikaların ötesinde, bireylerin hayatta kalma mücadelesini anlatıyor. Türkiye, genç ve çalışmaya hazır nüfusuyla büyük bir potansiyele sahip. Ancak bu potansiyeli değerlendiremezsek, işsizlik yalnızca bir ekonomik kriz değil, geleceğimizi çalan bir karabasan hâline gelecek.
Artık soru şu: Bu potansiyeli harcamayı göze alabilir miyiz?

Bu Potansiyeli Harcamayı Göze Alırsak Ne Olur?

Türkiye’nin genç ve dinamik nüfusu, en büyük avantajlarından biri olarak kabul ediliyor. Ancak bu potansiyel harcanırsa, sadece bugünü değil, yarınımızı da kaybederiz. İşte bu senaryonun olası sonuçları:

1. Ekonomik Çöküşün Hızlanması

Üretim Kapasitesinin Zayıflaması kaçınılmazdır; Çalışabilecek durumda olan gençler iş bulamazsa, üretim gücü giderek azalır. Bu, ekonominin ithalata daha bağımlı hâle gelmesi ve dış borcun artması anlamına gelir.

Vergi Gelirlerinde Düşüş: İşsiz bireylerden vergi alınamadığı için kamu hizmetleri (sağlık, eğitim, altyapı) zayıflar. Bu da yaşam kalitesinin daha da düşmesine yol açar.

2. Sosyal Çöküntü ve Huzursuzluk

Göç Dalgası başlar; İşsiz kalan gençlerin bir kısmı yurt dışına yönelir. Beyin göçü, ülkenin gelecekteki inovasyon ve teknoloji üretme kapasitesini baltalar. Göç edemeyenler ise sosyal ve ekonomik sıkıntılarla mücadele eder.

Suç Oranlarının Artması: İşsizlik, bireyleri yoksulluğa sürükler. Bu da hırsızlık, uyuşturucu ticareti gibi suç oranlarını artırır ve toplumsal güveni zedeler.

Psikolojik Sorunlar: İş bulamayan bireylerde depresyon, umutsuzluk ve intihar vakaları artabilir. Bu da toplumsal dayanışmayı zayıflatır.

3. Toplumsal Eşitsizliğin Derinleşmesi

Gelir dağılımındaki uçurum büyür. Zengin daha zengin olurken, yoksul kesim için temel ihtiyaçlara ulaşmak bile imkânsız hâle gelir.

Orta sınıf yok olur; toplum iki kutuplu bir yapıya dönüşür: Çok az sayıda zengin ve çoğunlukla yoksullar. Bu durum, sosyal çatışmaları tetikler.

4. Kültürel ve Ahlaki Çöküş

İnanç Kaybı: İnsanlar sistemin adaletine ve devletin sorunları çözme kapasitesine olan güvenini kaybeder.

Toplumsal Değerlerin Erozyonu: Uzun süreli işsizlik, dayanışma yerine bireysel kurtuluş çabalarını öne çıkarır, toplumsal bağları zayıflatır.

5. Kayıp Bir Nesil

İşsizlik, özellikle gençlerde gelecekle ilgili hayallerin ve hedeflerin yıkılmasına neden olur. "Kayıp nesil" olarak adlandırılabilecek bu kuşak, hem ekonomik hem de psikolojik olarak toplumun yükü hâline gelir.

Eğitimli gençlerin işsiz kalması, eğitim sistemine olan güveni sarsar. Aileler, çocuklarını okutmanın bir anlamı olmadığını düşünmeye başlayabilir.

Bu potansiyeli harcamak, yalnızca ekonomik bir hata değil, bir milletin geleceğini kendi elleriyle karartması anlamına gelir. Tarih, genç nüfusunu değerlendiremeyen toplumların nasıl zayıflayıp dağıldığını defalarca göstermiştir. Türkiye, bugünkü işsizliği görmezden gelirse, bu yalnızca rakamlarla değil, yaşam kalitesindeki düşüşle de kendini hissettirecektir.

Artık tercih bizim: Ya potansiyelimizi değerlendirir ve yükseliriz ya da bu potansiyeli tüketir ve karanlık bir geleceğe sürükleniriz.