Gayrimenkul Sertifikası Nedir? Umut mu, Oyalanma mı?

Gayrimenkul sertifikası, büyük konut projelerinin küçük yatırımcılara da açılmasını sağlayan bir sistem olarak tanımlanıyor. Bu sertifikalarla, bir dairenin tamamı değil, belirli metrekarelik kısımları satın alınabiliyor. Yani vatandaş isterse bir dairenin 5 metrekaresine sahip olabiliyor. Bu sertifikalar Borsa İstanbul’da işlem görüyor, dileyen alıp satabiliyor. Yeterli miktarda biriktirene ise konut alma hakkı tanınıyor.

Bu sistem ilk olarak 2017 yılında denenmişti. Ancak o dönem hayata geçirilen projeler, kamuoyunda beklenen ilgiyi görmemiş, sistem zamanla raftan kaldırılmıştı. Şimdi yeniden masada. Peki neden?

Hedef: Dar Gelirliler mi, Finansal Manipülasyon mu?

Hükümetin açıklamalarına göre, sistemin amacı, özellikle dar gelirli vatandaşların "konut hayaline küçük adımlarla" yaklaşmasını sağlamak. Ancak ekonomi uzmanları ve gayrimenkul analistleri uyarıyor: Bu sistem, konut sahibi yapmaktan çok, büyük projelere finansman sağlamanın yeni yolu olabilir.

Ekonomist Dr. Cihan Akyıldız’a göre:

"Gayrimenkul sertifikası, dar gelirliye umut gibi sunulsa da aslında inşaat firmalarına sıcak para akışı sağlama modelidir. Küçük yatırımcı burada projeyi fonlayan kişi haline gelir. Bu da, halkın güvenini sarsabilecek bir süreçtir."

Bir Daire İçin Kaç Sertifika Gerek?

Detaylara bakıldığında, sistemin pratikte ne kadar erişilebilir olduğu tartışmalı. Örneğin 1 dairenin 100 m² olduğu varsayılırsa ve her birim 1 m²’lik sertifikaya denk geliyorsa, vatandaşın 100 sertifika biriktirmesi gerekiyor. Ancak sertifika fiyatları da konutun bulunduğu bölgeye ve projenin prestijine göre değişiyor. Sertifikalar zaman içinde değer kazanabilir veya kaybedebilir. Bu da yatırımcının konut alma umudunu ya hızlandırıyor, ya da belirsizliğe sürüklüyor.

Sokaktaki Yorum: “Yine bir umut satılıyor”

Sosyal medyada vatandaşların tepkisi net:

> “Param yetmediği için ev alamıyordum, şimdi evin yüzde 5'ine sahip olabileceğim diye sevinecek miyim?”,
“Bizi ev sahibi yapmak değil, müteahhidi rahatlatmak derdindeler”
“Biriktirene kadar evin fiyatı uçuyor zaten!”

Sonuç: Gerçekçi mi, Göstermelik mi?

Sonuç olarak gayrimenkul sertifikası sistemi, kâğıt üstünde güzel bir fikir gibi görünse de pratikte birçok sorunu barındırıyor. Özellikle konut fiyatlarının bu kadar yüksek olduğu bir dönemde, dar gelirlinin 3-5 metrekarelik konut paylarıyla ne kadar yol alabileceği tartışmalı. Kimi uzmanlar bu sistemi "finansal oyun" olarak tanımlarken, kimi yetkililerse halkın küçük tasarruflarını değerlendirme fırsatı olduğunu savunuyor.

Ancak ortada tek bir gerçek var:
Halk ev değil; umut biriktiriyor.